Ræða Guðrúnar Hafsteinsdóttur í eldhúsdagsumræðum á Alþingi

Eldhúsdagur er dagur lýðræðisins. Dagur þar sem þjóðin lítur til þingsins – ekki í von um stór orð, heldur skýra sýn. Ekki í von um hátíðlegt málfar, heldur heiðarlegt mat. Þetta er dagur sem minnir okkur á hvers vegna við erum hér – í þjónustu fólksins í landinu. Til að hlusta. Til að leiða. Og til að tala skýrt og af ábyrgð um það sem mestu skiptir: framtíðina.

Við búum í landi tækifæranna. Landi þar sem náttúruauðlindir, menntun og dugnaður fólksins eru grunnurinn að öflugri velferð. Ísland hefur alla burði til að vera eitt besta samfélag í heimi – réttlátt, frjálst og sjálfstætt. En það krefst skýrra forgangsröðunar, ábyrgðar í fjármálum og virðingar fyrir fólkinu sem dregur vagninn.

Kerfið ekki í eign ríkisins

Í efnahagsmálum blasir þó við ábyrgðarleysi. Ríkisstjórnin talar um aðhald, en gerir annað. Hún lofar að draga úr útgjöldum – en bindur um fimmtung ríkisútgjalda við launavísitölu. Þannig verða tugir milljarða króna útgjöld sjálfvirk, án nokkurrar aðkomu Alþingis. Þetta er ekki ábyrgt. Þetta er afsalað vald, með lokuðum augum, frá þjóðkjörnum fulltrúum til ófyrirsjáanlegrar launaþróunar.

Á sama tíma hyggst ríkisstjórnin hækka skatta á undirstöðuatvinnugreinar þjóðarinnar. Skatta sem ekki byggja á raunverulegri afkomu heldur reiknaðri. Þetta er ekki aðeins ósanngjarnt – þetta er bein árás á samkeppnishæfni Íslands og þar með á framtíð tekjuöflunar ríkisins sjálfs. En það sem mér stendur þó næst er lífeyriskerfið okkar.

Eitt stærsta gæfuspor sem stigið hefur verið í íslensku samfélagi var þegar launþegar og atvinnurekendur ákváðu að byggja upp sameiginlegt, sjálfstætt samtryggingarkerfi lífeyrisréttinda. Þetta kerfi er ekki eign ríkisins – heldur fólksins sem hefur unnið, sparað og sýnt ábyrgð. Það er fjárhagslegt öryggisnet og hornsteinn velferðar okkar – og það á að umgangast af virðingu.

Ég sé ekki betur, virðulegi forseti, en að ríkisstjórnin ætli að „berja niður verðbólguna með sleggju“ – og nú beiti hún sömu sleggju á lífeyrissjóðina. Þetta er atlaga að viðkvæmu jafnvægi. Og þetta hefur afleiðingar. Afleiðingar fyrir réttindi, fyrir fjárfestingar lífeyrissjóðanna og fyrir getu þeirra til að styðja við atvinnulífið.

Þessi stefna bitnar sérstaklega á sjóðum láglaunastétta. Hún grefur undan því jafnræði sem velferðarkerfið á að byggja á. Því spyr ég: hvernig getur það samræmst réttlæti að láta verkafólk axla kostnað sem áður var á ábyrgð ríkisins? Við í Sjálfstæðisflokknum stöndum vörð um þessi gildi: réttlæti, sjálfsákvörðunarrétt og virðingu fyrir eignum þeirra sem hafa lagt sitt af mörkum.

Ekki fjármálastefna heldur ábyrgðarleysi

Ríkisstjórnin hefur í orði kveðnu sett sér það markmið að ná tökum á ríkisfjármálum, stöðva hallarekstur og skapa rými fyrir vaxtalækkanir. En verkin tala öðru máli. Þrátt fyrir hástemmd orð hefur ríkisstjórnin í raun slakað á aðhaldi – og það einmitt þegar þörfin er hvað brýnust.

Þetta þýðir að stuðningur við peningastefnuna dregst saman. Þess í stað sjáum við áframhaldandi verðbólguþrýsting og vaxtabyrði sem heldur heimilum og fyrirtækjum í helgreipum. Þetta er bein afleiðing ábyrgðarleysis í opinberum fjármálum.

Forsendur ríkisstjórnarinnar um rekstrarafgang eru því miður ekki trúverðugar. Það hefur hvorki verið kynnt hvernig útgjöld verði dregin saman né hvernig skuli forgangsraðað. Í stað þess að kynna raunhæfar aðgerðir er boðuð enn meiri útgjaldaaukning – ekki síst með beintengingu bóta við launavísitölu, sem við höfum þegar varað við.

Það sem verra er: á sama tíma og ríkisstjórnin lýsir því yfir að tryggja eigi stöðugleika, leggur hún til að töluleg viðmið um lækkun skulda verði felld úr lögum um opinber fjármál. Þannig á að leysa vanda ríkissjóðs – með því að afnema mælikvarðana. Það er ekki fjármálastefna, virðulegi forseti – það er ábyrgðarleysi.

En það sem stendur upp úr er þetta: vandi ríkisfjármála er ekki tekjuvandi – heldur útgjaldavandi. Ísland er þegar með eitt umfangsmesta opinbera kerfi í heiminum. Nú þarf raunverulega hagræðingu og forgangsröðun. Það er ekki val, heldur nauðsyn – ef við ætlum að standa vörð um traust opinberra fjármála og jafnræði milli kynslóða.

Þegar afkomubati er sagður markmið, en jafnframt lagt til að hækka skatta á grunnstoðir útflutnings – á sama tíma og alþjóðaviðskipti standa í upplausn – þá er ekki um stefnu að ræða, heldur stefnuleysi.

Hingað og ekki lengra!

Mér er ekki sama. Mér er ekki sama þegar framtíðaröryggi fólksins í landinu er sett í hættu fyrir skammtímapólitík. Ég hef ekki farið þessa leið vegna metorða. Ég fór í stjórnmál vegna þess að mér er ekki sama. Um fólkið. Um framtíðina. Um landið sem við viljum skilja eftir í öruggum höndum fyrir börnin okkar.

Ég er alin upp við gildi móður minnar – sparnað og ráðdeild. Þau gildi hafa fylgt mér í gegnum lífið og þau eru mér leiðarljós í pólitíkinni. Ég trúi því að ábyrg stjórn – byggð á festu og sjálfstæði – sé það sem tryggir velferð til framtíðar. Það er ekki ríkisvaldið sem býr til verðmæti. Það eru einstaklingarnir, fjölskyldurnar og fyrirtækin sem skapa það sem við byggjum á. Þess vegna segjum við í Sjálfstæðisflokknum: Hingað og ekki lengra.

Við viljum ekki stjórnvöld sem drottna yfir fólki. Við viljum stjórnvöld sem þjóna því. Við viljum samfélag þar sem frumkvæði einstaklinga fær að vaxa, þar sem það borgar sig að vinna, að spara og að axla ábyrgð.

Ég hef alla tíð trúað því að stjórnvöld eigi að þjóna fólki – ekki stjórna því í þaula. Það er ekki hlutverk ríkisins að vita alltaf best eða að stýra hverju skrefi einstaklinganna. Hlutverk þess er að skapa traust umgjörð, styðja við verðmætasköpun og draga sig í hlé þegar einstaklingurinn stendur sjálfur sterkur.

Og við verðum líka að horfast í augu við þá einföldu staðreynd, að engin þjóð hefur orðið ríkari með því að skattleggja fólk umfram getu þess.

Við trúum á framtíðina

Fjárlaganefnd var sniðgengin. Þingið hefur verið svipt aðhaldi sínu. Ráðherrar svara ekki í þingsal, heldur í útvöldum fjölmiðlum. Þetta eru ekki smávægileg frávik. Þetta eru alvarleg merki um að þingræðinu sé ekki sýnd tilhlýðileg virðing.

Við í Sjálfstæðisflokknum höfum lausnir. Lausnir sem byggja á ábyrgð, umbótum og virðingu fyrir framtíðarkynslóðum. Við ætlum að tryggja sjálfbæran ríkisrekstur – ekki með síauknum álögum, heldur með forgangsröðun. Við ætlum að verja lífeyriskerfið – ekki veikja það. Og við ætlum að styðja við fólk – ekki kerfi.

Við trúum því að Ísland geti blómstrað. Við trúum á framtíðina – og við trúum á fólkið í landinu. Við stöndum vaktina. Og við ætlum að standa hana áfram.


Guðrún Hafsteinsdóttir
formaður Sjálfstæðisflokksins